Category: Մայրենի

338. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ փակագծում տրված հարցին պատասխանող բառեր գրելով կետերի փոխարեն:

            Ո՛չ առյուծները, ո՛չ նապաստակները, ո՛չ էլ կատուները չեն խաբի աղվեսին, նա բոլորից էլ խորամանկ է: (ինչե՞րը)
            Հեռախոսները, գլխարկները, պայուսակաները ու ժամացույցները վերցրինք ու ճամփա ընկանք: (ինչե՞րը)
            Մի գիշերում ամբողջ անտառը լցվեց ծառերով, ծաղիկներով և խոտերով: (ինչերո՞վ)
            Տանը, դպրոցում կամ տատիկիս տանը պետք է փնտրեք: (որտե՞ղ)
            Մայրիկս, հայրիկս, Վիկան ու տատիկս պիտի գտնեն գանձը: (ովքե՞ր)

339. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ փակագծում տրված հարցին պատասխանող մի քանի բառ կամ բառակապակցություն ավելացնելով: Դրանք և, ու, կամ բառերով կապի՛ր կամ ստորակետով բաժանի՛ր:

            Օրինակ՝
Նա շատ է ճամփորդել: (ինչո՞վ) — Նա գնացքով, նավով ու օդանավով շատ է ճամփորդել:

            Օդում տեսավ ծիտիկներ, ամպեր ու ինքնաթիռներ։ (ինչե՞ր)
            Բազմագույն ու բազմաբույր ծաղիկներ կան այգում, բանջարանոցում, պուրակում։ (որտե՞ղ)
            Հինգ րոպե առաջ դուրս եկան տատիկները, պապիկները և քույրիկները։ (ովքե՞ր)
            Վաղուց դեղին են տերևները, դաշտերը, անտառները։ (ինչե՞րը)

340. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ փակագծում տրված հարցին պատասխանող մի քանի բառ կամ բառակապակցություն ավելացնելով: Դրանք և, ու, կամ բառերով կապի՛ր կամ ստորակետով բաժանի՛ր:

            Այդ անգամ բազմաթիվ երեխաներ խաղին կամ  դասին  (ինչի՞ն) ներկա եղան:
            Փորձարարը մայրիկին և հայրիկին (ո՞ւմ) խնդրեց, որ մոտենան:
            (Ինչպիսի՞) Ամուր ու ժանգոտված մետաղը ինձ շատ էր զարմացրել:
            Մաթեմատիկան խելացի կամ պետքական (ինչպիսի՞) գիտություն է:
            (Ե՞րբ) Ցերեկը և երեկոյան հանդիպում եմ նրան ու ինձ հետաքրքրող հարցեր տալիս:
            (Որտե՞ղ) Դպրոցում ու թանգարանում ես շատ բան իմացա դրանց մասին:

323․ Նախադասություններրի գլխավոր անդամներին ընդգծիր, մյուս անդամներն ինչպե՞ս կանվանես։

Մյուս անդամներին կանվանեմ երկրորդական անդամներ։

Ամենահին բառարանը Սիրիայում է հայտնաբերվել:
Աշխարհի ամենաերկար փողոցը Բուենոս Այրեսում է:
Մոլորակի հազվադեպ հիվանդությունը կոչվում է ծիծաղի հիվանդություն: Հիվանդացածներից ոչ մեկը չի փրկվել:
Ամենից թանկ գիրքը 1455 թ. Գուտեմբերգն է տպագրել։ Այդ գրքի մեկ օրինակի համար 1926 թ. Մի մարդ երեսունհինգ հազար դոլար է վճարել:

325․ Գրիր գլխովոր անդամները․ գործողություն կատարողին նշիր դեղին, իսկ նրա կատարած գործողությունը՝ կապույտ։

Այս դեպքը Հարավային Անգլիայում է պատահել: Մի ծեր հոգևորականի աղքատիկ տանը առնետ է հայտնվում: Առնետն մշտապես է ելումուտ անում մարդու տուն։ Տանտերը սովորում է նրան և երկուսն ընկերանում են: Մի գիշեր ծեր հոգևորականը վեր է թռչում խորունկ քնից։ Առնետը կծել էր նրա այտը: Սկզբում մարդը զայրանում է դավաճան կենդանու վրա։ Հետո տեսնում է վառվող վարագույրները։ Նա հասկանում է, որ իր փայտե տնակը հրդեհ է ընկել:

Տունն էլ ամբողջությամբ կայրվեր, եթե բարեկամ առնետը չլիներ ու այտը չկծեր:

329. Նախադասությունն ընդարձակիր՝ ինչպիսի՞ կամ ո՞ր հարցերին պատասխանող բառեր կամ բառակապակցություններ ավելացնելով:

            Օրինակ՝
Կինը հարցրեց: — Երիտասարդ կինը հարցրեց:

                                Լայնեզր գլխարկով կինը հարցրեց:

            Շունը մտավ: Գազազած շունը մտավ։
            Սիրտը քար է: Հին սիրտը քար է։
            Հայրն ընկեր է: Լավ հայր ընկեր է։
            Երկիրը պտտվում է: Մեծ երկիրը պտտվում է։

330. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ ավելացնելով ո՞ւր, դեպի ո՞ւր, որտե՞ղ, որտեղի՞ց, որտեղո՞վ հարցերին պատասխանող բառեր կամ բառակապակցություններ:

          Օրինակ՝
Օրվա հերոսը գալիս էր: — Օրվա հերոսը մեզ մոտ էր գալիս: Օրվա հերոսը դեպի տուն էր գալիս: Փողոցով օրվա հերոսն էր գալիս: Դիմացից օրվա հերոսն էր գալիս:

            Մի ոհմակ է երևում: — Անտառից մի ոհմակ է երևում։
            Ի՜նչ հանգիստ ես կանգնած: Դպրոցում ի՜նչ հանգիստ ես կանգնած:
            Թռչունների մի երամ անցավ: Երկնքով թռչունների մի երամ անցավ:
            Երամը թռավ, հեռացավ: Երամը ժայռից թռավ, հեռացավ:
            Նախորդ օրը կարգուկանոն էր հաստատել: Դպրոցում նախորդ օրը կարգուկանոն էր հաստատել:
            Հաջորդ օրը բոլորս գնալու էինք: Հաջորդ օրը բոլորս գնալու էինք այգի:
            Այդ փոքրիկին կարելի է տեղավորել: Այդ փոքրիկին կարելի է տեղավորել մանկապարտեզում:

331. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ ավելացնելով ո՞ւմ կամ ի՞նչը հարցերին պատասխանող բառեր կամ բառակապակցություններ:

            Մարդն ամբողջ կյանքում Անահիտին սիրում է:
            Առավոտյան անտառում որսորդները մարդու են գտել:
            Հեռուներից վերադարձած մարդը կարոտով գրկեց Արամին:
            Հանկարծ իր կողքին տեսավ գլխարկը:

332. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ ո՞ւմ կամ ինչի՞ հարցերին պատասխանող բառեր կամ բառակապակցություններ ավելացնելով:

            Իմ պապիկի բանջարանոցի մարգերը ջրվեցին:
            Ընկերուհուս քույրը երաժիշտ է:
            Տատիկիս նկարն անհետացել էր:
            Խորովածի մոխիրը տաք է:

333. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ ե՞րբ, երբվանի՞ց, որքա՞ն ժամանակ, մինչև ե՞րբ հարցերին պատասխանող բառեր կամ բառակապակցություններ ավելացնելով:

            Գիշերը մի տարօրինակ ճռռոց եմ լսում:
            Այսօր իմ կարծիքն ասել եմ:
            Ամբողջ օրը գնաց, գնաց, հասավ մի քաղաքի:
            Ծաղրածուն ելույթից հետո գլուխ տվեց ու հեռացավ:
            Նավաստին երեկ բաց ծով էր դուրս եկել:
            Ծովն առավոտյան արդեն փոթորկել էր:
            Թռչունները աշնան չվելու էին:

296. Տրված տեքստում նախադասություններն աոանձնացրու:

Սպիտակ ագռավները: Բնության մեջ հազվագյուտ են նրանք շատ քիչ են պատահում հենց դրանով են նրանք հետաքրքի։ Տասնութերորդ դարում Ռուսաստանի թագավոր Պետրոս Առաջինը պալատում մի սպիտակ ագռավ էր պահում՝ որպես հազվագյուտ։ Երևույթ խոսքի մեջ «սպիտակ ագռավ» արտահայտությամբ բնորոշում են մյուսներից տարբերվող մարդկանց, հազվադեպ հանդիպող առարկաները։ Առաջին անգամ դա հռոմեական մի բանաստեղծ՝ Յուվենալիուսն է գործածել:

297. Ա և Բ նախադասությունների արտահայտած մտքերի տարբերությունները բացատրի՛ր: Գտի՛ր տարբերության պատճառը:

Ա. Իշխանի ձին մոտեցավ դռանը և սմբակով հարվածեց:
Բ. Ձին մոտեցավ իշխանի դռանը և սմբակով հարվածեց:
Ա նախադասության մեջ ձին պատկանում է իշխանին, իսկ բ խնբում դուռն է պատկանում իշխանին։
Ա. Ժամանակը ոչ մի հզոր շինություն չի խնայել:
Բ. Հզոր ժամանակը ոչ մի շինություն չի խնայել:
Ա նախադասության մեջ ժամանակը հզոր չի, իսկ բ նախադասության մեջ ժամանակը հզոր է։
Ա. Մենակ չմնալու համար մեզ հյուր եկած աղջիկը զրուցում էր հոգնած երգչուհու հետ:
Բ. Մենակ չմնալու համար մեզ հյուր եկած աղջիկը հոգնած զրուցում էր երգչուհու հետ:
Ա նախադասության մեջ աղջիկը զրցում էր հոգնած երգչուհու հետ, իսկ բ խնբում աղջիկը հոգնած զրուցում էր երգչուհու հետ։
Ա. Ամբիոնի մոտ կանգնած մարդն ինչ-որ բան էր պատմում պապիս:
Բ. Մարդն ինչ-որ բան էր պատմում ամբիոնի մոտ կանգնած պապիս:
Ա նախադասության մեջ մարդն էր կանգնած ամբիոնի մոտ,իսկ բ պապիկը գանգնած էր։

299. Քանի ձևով կարող ես՝ տրված բառակապակցությունն ավելացրո՛ւ նախադասությանը:
Նախապատրաստական աշխատանքը վերջացնելուց հետո սկսեց վերելքը:
(ծանր ու հոգնեցուցիչ)
Ծանր ու հոգնեցուցիչ նախապատրաստական աշխատանքը վերջացնելուց հետո սկսեց վերելքը:
Նախապատրաստական ծանր ու հոգնեցուցիչ աշխատանքը վերջացնելուց հետո սկսեց վերելքը:
Տուփից հանեցինք մետաղյա հին իրեր:(ծռմռված ու ժանգոտ)
Ծռմռված ու ժանգոտ տուփից հանեցինք մետաղյա հին իրեր։
Տուփից հանեցինք մետաղյա ծռմռված ու ժանգոտ հին իրեր։

  Դահլիճ մտնողը մոռացած կլինի այսօրվա շքեղությունը: (տասը տարի հետո)

Տասը տարի հետո դահլիճ մտնողը մոռացած կլինի այսօրվա շքեղությունը:
Դահլիճ մտնողը մոռացած կլինի այսօրվա շքեղությունը տասը տարի հետո

            Աղջիկն ու տատը ննջում էին: (անսովոր աղմուկից հոգնած)
Անսովոր աղմուկից հոգնած աղջիկն ու տատը ննջում էին:
Աղջիկն ու տատը ննջում էին անսովոր աղմուկից հոգնած։

            Արևիկին խոստացած նվերն այսօր տալո՞ւ ես: (հանդեսի ժամանակ)
Հանդեսի ժամանակ արևիկին խոստացած նվերն այսօր տալու ես:
Արևիկին խոստացած նվերն այսօր տալու ես հանդեսի ժամանակ։

Առաջադրանքներ

1. Ըստ բալլադի ո՞վ է հավքերի արքան, ո՞վ է անտառի արքան։ Կնդանական աշխարհում, բնության մեջ ուրիշ ի՞նչ արքաների մասին գիտեք։ Ինչո՞ւ են հենց դրանք համարվում արքաներ։ 
   Ըստ բալադի Հավքերի արքան առծիվն է,անտառի արքան էլ կաղնի,իսկ կենդանիների արքան առյուծն է։
2. Համացանցից կարդա և իմացիր թե դարը քանի տարի է ու գրիր 500 տարին քանի՞ դար է։
   500 տարին֊5 դարն է։
3. Բալլադից դուրս գրիր ածանցավոր 3 բառ և դրանց ածանցներով նոր բառեր կազմիր։
   Անզոր֊զորովոր,հզոր,զորեղ։
   Հեռացավ֊հեռանալ,հեռուավոր,հեռացած։
   Անտառում֊անտառային,անտառաով,անտառից,անտառին։
4. Քո կարծիքով ո՞վ էր ավելի դիմացկուն․ պատասխանդ հիմնավորիր։
   Իմ կարծիքով երկուսնել ուժեղ էին, որովհետ և երկուսն էլ դիմացկուն էին։ Բայց ըստ բալլադի կաղնին դեռ հինգ հարյուր տար էլ կապրի։
   

1․ Բնութագրեք հսկայի մորը, ձեր խոսքը հիմնավորեք տեքստից դուրս բերված հատվածներով։

Բարի կինը հենց որ տեսավ,
— Ամա՜ն, որդի, վա՜յ ինձ, ասավ.
Ի՞նչ ես անում էդ խեղճերին,

Բա չե ՞ս տեսնում, թե քո ձեռին
Ոնց են դողում: Ասենք մեծ ես,
Մի՞թե պիտի փոքրին տանջես:
Մեծ թե փոքըր, ինչ էլ լինի,
Ամեն ապրող շունչ կենդանի,

Որ ծընվել է արևի տակ,
Էս աշխարհքում միատեսակ,
Մինը պակաս, մյուսը ավել,

Ողջ էլ գիտեն խընդալ, ցավել,
Չըպարծենա երբեք ոչ ոք,

Թե ինքն անհաղթ մի բան է ջոկ.
Միշտ ուժեղից ուժեղը կա,
Իսկ ամենից ուժեղը՝ մահ…
Բա՛ց թող, որդիս,
Բա՛ց թող՝ գընան,

Ապրեն ազատ
Ուր կամենան:

2․ Ի՞նչ սովորեցրեց ձեզ բալլադը։

Ինձ սովորացրեց բալլադը, որ ուժեղից ուժեղն է կա, բայց ամենա ուժեղը դա մահն է, կապ չուն դու փոքր ես թե մեծ դու ժեղ ես ։

3․ Սևով նշված բայերի դեմքը, թիվը, ժամանակը գրեք։

 Չեմ ճանաչում– դեմք֊ես, թիվ֊եզակի, ժամանակ֊ներկա։
  Ապրե՛ք֊դեմք֊նրանք, թիվ֊հոգնակի, ժամանկ֊ներկա։
Հաչում֊դեմք֊դու կամ նա, թիվ֊հոգնակի, ժամանկ֊ներկա։
Փըչեցին֊դեմք֊դու կամ նա, թիվ֊ հոգնակի, ժամանկ֊ներկա։
Քըշում֊դեմք֊դուք կամ նրանք, թիվ֊հոգնակի, ժամանկ֊ներկա։
Կոտորվեցին֊դեմք֊դուք կամ նրանք, թիվ֊հոգնակի, ժամանակ֊ներկա։
Տեսավ֊դեմք֊դու կամ նա, թիվ֊եզակի, ժամանակ֊ներկա։
Գան֊դեմ֊դուք կամ նրանք, թիվ֊հոգնակի ժամանակ֊ապառնի։

Լի Սսերաֆիմը պիտի գնար Ամերկա Ջի- Այդլի հետ համերգը տալու։ Նրանց Ամերիկյան համերգը անցնում է շատ լավ։ Համերգից 2 օր հետո նրանք ստացան նամակ իրենց ընկերուհիներից որտեղ ասվում էր։
― Իմ սիրելի Լի Սսերաֆիմ և Ջի- Այդլ ես ուզում եմ, որ դուք գաք Կորեայի մայրաքաղաք Սիուլ, ՛՛Հելօօ” սրճարանը քնարկելու բան ունենք։
Լի Սերաֆիմը ու Ջի- Այդլը չեն հասկանում ինչի մասին է խոսքը, բայց վերցնում են տոմսերը և գնում Կորեա։

Սիուլի Սրճարանում նրանք տեսնում են, որ եկել է Իտզիի Խմբի աղջիկները։ Նրանք մոտեցան աղջիկներին և իրար բարևիցին։ Րուտժինը ասեց․

֊Ես բոլորիս համար վերցել եմ տոմսեր դեպի Հայաստան։

Աղջիկներ զարմացան, թե այդ որտեղ է գտնվում, որովհետև երբեք չէին լսել այդպեսի երկիր։ Երբ կարդացին գուգլում Հայաստանի մասին, շատ ուրախացան, որ այցելելու են այդպիսի հին պատմություն ունեցող պետություն։ Հաջորդ օրը Նրանք ժամանեցին Հայաստան Ջի- Այդլի ինքնաթիռով։

Աղջիկները լավ ժամանակ անցկացրեցին Հայաստանում։ Նրանք այցելեցին մեր հայրենիքի պատմական գեղեցիկ վայրեր։ Նրանք երբեք այդպիսի գեղեցիկ վայրերում չէին եղել։ Աղջիկները ուրախ գնացին հետ Կորիյա և պատմեցին ինչ լավ տպավորություններ ստացան Հայաստանից։

Ես էլ ընկարվեցի նրանց հետ։ Շուտով ես էլ կմեկնեմ Կորեա։


1. Ո՞ր սրճարանն են գնացել աղջիկները ։
2.Աղջիկները որ երկիրում պիտի համերգ ունենային։
3. Ի՞նչ ասաց Րուտջինը Աղջիկներին։
4.Ումի՞ց էին ստացել նամակը։
5.Գտիր տեղեկություն Լի Սրաֆիմի Ջի֊Այդլի և Իտզի մասին (Անուն, ազգանուն, տարիք, ով որ երկրից է և որ միջազգային ընկերությունից են) Անգլերեն գրելաձևը (Le sserafim, (G)I-DLE, Itzy )

  Դ. Իւրաքանչիւր ծառ ի պտղոյ իւրմէ ճանաչի: Դ

 Կարդա այսպես.

• իւրաքանչիւր — յուրաքանչյուր
• ի պտղոյ — ի պտղո
• իւրմէ — յուրմե

Բառարան

• ի պտղոյ իւրմէ — իր պտղից
• ճանաչի — ճանաչվում է
• Առաջադրանքներ

1. Նախադասությունն աշխարհաբար դարձրու:
   յուրաքանչյուր ծառ իր պտղով յուրմե ճանաչի
   
2. Աշխարհաբար դարձրու նաև սա` Իւրաքանչիւր պտուղ ի ծառէ իւրմէ ճանաչի: Ի՞նչ փոխվեց:
   փոխվեծ բառ պտուղ

Ե. Եթե ոչ հատն ցորենոյ անկեալ յերկիր մեռանիցի, ինքն միայն կայ. ապա եթէ մեռանիցի՝ բազում արդյունս առնէ:

Բառարան

Անկեալ- ընկած

Արդյունս- արդյունք

Կարդա այսպես՝

Ցորենոյ- ցորենո

Յերկիր- հերկիր

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ճիշտ կարդացեք նախադասությունը:
2. `Նախադասույթունն աշխարհաբար դարձրեք:
3. Ինչպե՞ս ես հասկանում այս արտահայտությունը՝ հատն ցորենոյ անկեալ յերկիր մեռանիցի
4. Իպե՞ս ես հասկանում այս նախադասությունը:

Դերանուններ

235. Ընդգծված բառը ո՞ւմ անվան փոխարեն է գրված:

Օրինակ՝

Անանիա Շիրակացին յոթերորդ դարի գիտնական էր: Նա Երկիրը գնդաձև էր պատկերում և բաժանում էր կլիմայական յոթ գոտիների: Նա – Անանիա Շիրակացին:

– Հիմա ես սրա գլխին մի խաղ կխաղամ,- ասաց Տիգրանը:Ես֊Տիգրան
Ես արդեն հոգնել եմ ու հենց առավոտյան տուն եմ գնալու,- ասաց Նվարդը:Ես֊Նվարդ
Դու ինչո՞վ ես զբաղված, ի՞նչ ես անում այդտեղ,- հարցրեց մայրը տղային:Դու֊տղան
Առաջինը դո՛ւ մտիր,- Ռուբենին առաջարկեց տղան:Դու֊տղան
Վարորդը նոր միայն նկատեց մեզ: Նա ապակու ետևից ժպտաց և ձեռով կանչեց:Նա֊վարորդ
Նա թվաբանությունից ամենաուժեղն է,- ընկերուհուն գովում էր Նվարդը:Նա֊Նվարդ

236. Ես, դու, նա, մենք, դուք, նրանք բառերն ինչո՞ւ են անձնական դերանուններ կոչվում:
Որովհետև նրանք ցույց են տալիս կոնկրետ մարդու։

237․Ես, դու, նա, մենք, դուք, նրանք դերանուններն ըստ թվի բաժանի՛ր երկու խմբի:
1-ին խունբ
Ես֊մենք
2-րդ խունբ
դու֊դուք
3-րդ խունբ
նա֊նրանք

238. Անձնական դերանունները ի՞նչ սկզբունքով են բաժանված երեք խմբի:

Ա. Ես, մենք.
Բ. Դու, դուք.
Դ. նա, նրանք:

Խնբերը բաժանված են ըստ դեմքերի։

243. Տրված գոյականներից ի՞նչ անել կամ ի՞նչ լինել հարցին պատասխանող բառեր (բայեր) կազմի՛ր և բայ կազմող մասնիկներն ընդգծիր:

ա) Ամպ, ծաղիկ, վար, կար, երգ, ժողով, օճառ:
բ) Գող, վախ, քար, մահ, մանուկ, էջ(իջ), մայր:

Ա) Ամպ֊ամպեր,ծաղիկ֊ծաղկել,վար֊վարել,կար֊կարել,երգ֊երգել,օճառ֊օճառել։
Բ) Գող֊գողանալ,վախ֊վախենալ,քար֊քարանալ,մանուկ֊մանկանալ,էջ֊իջնել,մայր֊մայրանալ։

244. Տրված ածականներից բայեր (ի՞նչ անել կամ ի՞նչ լինել հարցին պատասխանող բառեր) կազմի՛ր և բայ կազմող մասնիկներն ընդգծի՛ր:

Գեղեցիկ, հպարտ, տգեղ, մեծ, փոքր, չար, չոր, թարմ, խոնավ, սև, բարձր, մանր, ճերմակ, ծանր:

Գեղեցկանալ,հպարտանալ,տգեղանալ,մեծանալ,փոքրանալ,չարանալ,չորանալ,խոնավանալ սևանալ,բարձրանալ,մանրել,ծնրանալ։

247. Տրված արմատներով բայեր կազմի՛ր և բայ կազմող մասնիկներն ընդգծի՛ր:

Նստ, սահ, վազ, կարդ, խաղ, տես, հաս, հագ, փախ, սառ, թիռ:
Նստ֊նստել
Սահ֊սահել
Վազ֊վազել
Կարդ֊կարդալ
Խաղ֊խաղալ
Տես֊տեսնել
Հաս֊հասնել
Հագ֊հագնել
Փախ֊փախնել
Սոռ֊սառել
Թիռ֊Թռնել

248. Պարզի՛ր, թե Ա և Բ բառախմբերն ի՞նչ սկզբունքով են կազմված: Ուշադրություն դարձրու բառի վերջավորությանը։  Ա և Բ բառախմբերը լրացրո՛ւ:

            Ա. Գրել, հրել, վազել, քայլել, սուլել, սիրել, ատել, փախչել, թռչել, տեսնել, հասնել, հաղթել, գրավել, հանձնվել, հագնվել:
            Բ. Խաղալ, կարդալ, դողալ, սողալ, աղալ, բարկանալ, ուրախանալ, կամենալ,      վախենալ, մահանալ, կարդալ, քարանալ, բարձանալ :

249. Ըստ նախորդ վարժության՝ բայերը բաժանի՛ր երկու խմբի և այդ խմբերն անվանի՛ր:
Ա- խումբը Ե խոնարհման բայեր, իսկ Բ- խմբի բառերը Ա խոնարհման բայեր են։